กระถินริมรั้ว ยอดนิยมสำหรับคนไทย

คนไทยรับประทานกระถินมาตั้งแต่โบร่ำโบราณเพราะเป็นพืชที่มากด้วยประโยชน์ แต่ในขณะ เดียวกันก็มีข้อควรระวังในการรับประทานอยู่ด้วย พืชชนิดนี้มีชื่อเรียกโดยทั่วไปว่า กระถิน แต่ในท้องถิ่นอาจมีชื่อต่างกันไป เช่น ทางภาคเหนือ จะเรียกว่า ผักก้านถิน ส่วนทางภาคใต้ จะเรียกว่า สะตอเบา เป็นต้น 

กระถินนั้นเป็นผักพื้นบ้านที่มักพบอยู่ริมรั้วบ้านเรือน หรือตามข้างถนนหนทาง  คนไทยมักนิยมนำยอดอ่อนและฝักอ่อนมาเป็นผักและเครื่องเคียงรับประทานกับอาหาร เช่น เป็นเครื่องเคียงหอยนางรมทรงเครื่อง ทานคู่อาหารจำพวกลาบ น้ำพริก ส้มตำ รวมไปถึงเมล็ดของฝักแก่ที่ยังไม่แก่จัดก็ทานได้ มีรสชาติมันอร่อย ทั้งยังมีประโยชน์อีกด้วย

ประโยชน์และโทษของกระถิน

กระถินก็เหมือนกับผักสีเขียวทั่วไปคือมีคลอโรฟิลด์ และอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยในการต่อต้านโรคมะเร็ง ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่งสดใส ช่วยยับยั้งการเกิดริ้วรอย นอกจากนี้การทานผักใบเขียวเป็นประจำจะช่วยให้การขับถ่ายดี ลดอาการท้องผูก ทั้งยังมีกากใยสูงให้พลังงานต่ำมีส่วนช่วยในการลดน้ำหนักได้ดี  

แต่การรับประทานกระถินยังมีข้อจำกัดอยู่บางประการ ได้แก่ การที่กระถินดูดซึมซิลิเนียมจากดินมาสะสมไว้ได้ จะทำให้การรับประทานกระถินเข้าไปมากหรือรับประทานเป็นประจำ จะทำให้เกิดพิษขึ้นในร่างกายได้ เช่น อาการผมร่วงง่าย อาการทางผิวหนังผิวบวมแดงลอก 

นอกจากนี้ ในส่วนเมล็ดและใบอ่อนของกระถินนั้น พบสารมิโมซีน ซึ่งเป็นสารพิษจะทำให้เกิดอาการเบื่ออาหาร ต่อมไทรอยด์โต เกิดโรคคอหอยพอก มีอาการทางประสาท แต่สามารถลดสารนี้ลงได้จากการแช่น้ำหรือการต้มก่อนนำมารับประทาน  ส่วนผู้ป่วยโรคเกาต์และโรคไตจะต้องละเว้นการรับประทานยอดกระถิน

เพราะมีกรดยูริคสูงอาจทำให้อาการของโรคเกาต์กำเริบหนักได้และมีปริมาณโพแทสเซียมสูง ทำให้เกิดภาวะโพแทสเซียมเกิน  ส่งผลให้ไตต้องทำงานหนักมากขึ้น

ยำยอดกระถิน

เมื่อพูดถึงอาหารกับยอดกระถิน คนส่วนใหญ่มองว่าใช้เป็นเครื่องเคียงของน้ำพริกหรือหลน  แต่คงไม่คิดว่ายอดกระถินจะสามารถนำมายำได้ด้วย  ยำยอดกระถินนั้นเป็นอาหารชาววังและเป็นอาหารไทยแท้แต่โบราณด้วย การทำยำยอดกระถินต้องเริ่มต้นด้วยการหายอดกระถินกำใหญ่ๆ มาสัก 1 กำ

เด็ดหรือหั่นขนาดยาวประมาณ 1 นิ้วใส่จานเตรียมไว้  แล้วมาเตรียมเครื่องปรุงโดยผสมน้ำปลา น้ำตาล น้ำมะนาว พริกป่น กุ้งแห้ง หรือกุ้งสดลวก ถั่วลิสงคั่วบุบหยาบๆ ชิมรสตามชอบ นำมาราดบนยอดกระถินที่เตรียมไว้

แล้วราดด้วยหัวกะทิที่ตั้งไฟเดือดแล้วพอประมาณ ที่ขาดไม่ได้ คือ โรยหน้าด้วยหอมแดงเจียว พริกขี้หนูทอด มะนาว และขิงอ่อนหั่นเป็นสี่เหลี่ยมเล็ก เหมือนเวลารับประทานเมี่ยงคำ

ยำยอดกระถินเป็นเมนูที่มีคุณค่าทางโภชนาการและให้รสชาติจัดจ้านตามแบบอาหารไทยดั้งเดิม แล้วยังมีส่วนช่วยสืบทอดมรดกไทยอีกด้วย หากใครมีพื้นที่ว่างข้างๆ บ้าน ลองปลูกกระถินไว้ริมรั้ว เพื่อให้มียอดกระถินที่ปลอดจากสารพิษฆ่าแมลง หรือสารเคมีต่างๆ ไว้รับประทานได้ตลอดปี 

เครดิตภาพจาก pixabay.com